“USÛL-İ CEZAİYYE TEDKİKATI” ADLI MAKALE BAĞLAMINDA İSMAİL RATİB BEY’İN KADİM MEDENİYETLERİN CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Hukuk, insanlığın ortak ihtiyaçlarının, aklının, ahlâkî değerlerinin ve temel hukuk ilkelerinin bir gereği olarak doğup gelişmiştir. Belirli hukuk kurallarının ve uygulamalarının varlığı tarihin bilinen en eski uygarlıklarında da görülmektedir. Bu durum ceza muhakemesi hukuku bakımından da aynen geçerli olmuş; eski çağlardan beri ceza yargılamaları usûlü, bütün milletlerde benzer esaslar göstermiştir. Bir suçun işlenip işlenmediği; işlenmişse, kim tarafından işlendiği ve yaptırımının ne olacağı sorununa çözüm getirmek amacıyla girişilen iddia, savunma ve yargılama faaliyetlerinin bütünü ceza muhakemesi hukukunu oluşturmaktadır. Ceza muhakemesi hukuku, uzun yıllar içerisinde gelişmiş ve bugünkü halini almıştır. İsmail Ratib Bey, “Usûl-i Cezaiyye Tedkikatı” adlı makalesinde medeniyet seviyesi ile ceza muhakemesi hukukunun gelişimi arasındaki bağlantıyı ortaya koymuştur. Yazar, makalesinde sırasıyla İbranilerin, Mısırlıların, İranlıların, Hintlilerin ve Antik Yunanlıların ceza yargılama usûllerinin gelişimini, olumlu ve olumsuz yönleriyle incelemiştir. Bazı milletlerin kanunları, insan onuruna uygun ve çağdaş sayılabilecek hükümler içerirken bazılarınınki adaletten ve insanlıktan uzak, ağır cezai hükümler içermektedir. İbranilerin ve Mısırlıların usûl hükümlerinin oldukça adil ve insancılken, İranlılar ve Hintliler için aynı şeyin geçerli olmadığı çalışmada görülmektedir. Çalışmadan genel olarak, bir medeniyet ne kadar gelişmişse hukuk kurallarının da o kadar gelişmiş olacağı ve bir devlet ne kadar özgürlükçüyse ceza muhakemesi usûllerinin de o kadar insancıl, adaletli, ne kadar otoriter ise bu usûllerinin o kadar katı olacağı sonucu çıkarılmaktadır.Law has been born and developed as a necessity of common needs of mankind, of mind, of moral values, and of basic principles of law. The existence of certain legal rules and practices is also seen in the oldest known civilizations of history. This situation was also valid in terms of criminal proceedings law; since ancient times, criminal proceedings have been similar in all nations Whether a crime has been committed; the whole of the claims, defense and judicial proceedings undertaken in order to solve the problem of who has been committed and what will be sanctioned constitutes the criminal procedure law. The law of criminal procedure has developed over many years and has become today. İsmail Ratib Bey also mentioned these principles in his article “Usûl-i Cezaiyye Tedkikatı” and revealed the link between the level of civilization and the development of the criminal procedure law. The author reviewed the development of criminal proceedings of the Hebrews, Egyptians, Iranians, Indians and Ancient Greeks, both positively and negatively, respectively. The laws of some nations contain provisions that are suitable for human dignity and can be considered modern, while others contain heavy penal provisions that are far from justice and humanity. It is seen in the study that while the procedural provisions of the Hebrews and Egyptians are quite just and humane, the same is not true for Iranians and Indians. In general, it is concluded from the study that the more developed a civilization is, the more developed the rules of law and the more liberal a state is, the more humane, just and authoritarian the criminal procedure procedures will be